Duration of Program
75 Hours
VSS102
Credits: 4
L-T-P ratio: 2-0-2
Course designer: Dr Tilak Rao
OBJECTIVES
To enable the participants to understand the structure and content of Aṣṭādhyāyī
PREREQUISITES
- Samskrit-2
DETAILS
Structure of Aṣṭādhyāyī (अष्टाध्यय्यां स्वरूपम्):
- Deriving words from the roots (शब्दनिष्पादनप्रकिया)
- Māheśvara sutras (माहेश्वरसूत्राणि)
- Types of sutras (षड्विधसूत्राणि)
- General introduction to contents of the chapters of Aṣṭādhyāyī (अष्टाध्याय्याः प्रत्येकं अध्याये निरूपिताः विषयाः)
- Important structural concepts (स्वरूपसम्बद्धाः प्रधानविषयाः)
o अनुवृत्तिः
o असिद्धत्वम्
o प्रत्याहारः
Understanding Aṣṭādhyāyī (अष्टाध्यय्याः अवगमनम्):
- Important Sañjñās (प्रधानसंज्ञाः)
o वृद्धिः
o गुणः
o संयोगः
o अनुनासिकः
o सवर्णम्
o लोपः
o इत्
o टि
o उपधा
o धातुः
o प्रातिपदिकम्
o तपरः
o पदम्
o अनुबन्धः
o आगमः
o आदेशः - Important Paribhāṣā and their application (प्रधानपरिभाषाः)
o षष्ठी स्थानेयोगा
o यथासंख्यमनुदेशः समानाम्
o स्थानेऽन्तरतमः
o अलोन्त्यस्य
o अनेकाल्शित् सर्वस्य
o ङिच्च
o आद्यन्तौ टकितौ
o मिदचोन्त्यात् परः
o इको गुणवृद्धी
o अचश्च
o तस्मिन्निति निर्दिष्टे पूर्वस्य
o तस्मादित्युत्तरस्य
o पूर्वपरनित्यान्तरङ्गापवादानाम् उत्तरोत्तरं बलीयः
References:
- व्याकरणचन्द्रोदयः, पञ्चमः खण्डः, चारुदेवशास्त्री
- परिभाषेन्दुशेखरः, नागेशभट्टः
- अष्टाध्यायीप्रवेशः, तिलकः एम् राव्
- शिक्षाप्रथमक्लृप्तिः, श्रीरमणशर्मा